श्री हनुमान चालीसा
दोहा
श्रीगुरु-चरन-सरोज-रज
निज-मन-मुकुर सुधारि ।
बरनउँ रघुबर-बिमल-जस
जो दायक फल चारि ॥
बुद्धि-हीन तनु जानिकै
सुमिरौं पवनकुमार ।
बल बुधि बिद्या देहु मोहिं
हरहु कलेस बिकार ॥
चौपाई
जय हनुमान ज्ञान-गुन-सागर ।
जय कपीस तिहुँ लोक उजागर ॥ १ ॥
राम-दूत अतुलित-बल-धामा ।
अंजनिपुत्र - पवनसुत - नामा ॥ २ ॥
महाबीर बिक्रम बजरंगी ।
कुमति-निवार सुमति के संगी ॥ ३ ॥
कंचन-बरन बिराज सुबेसा ।
कानन कुंडल कुंचित केसा ॥ ४ ॥
हाथ बज्र अरु ध्वजा बिराजै ।
काँधे मूँज-जनेऊ साजै॥ ५ ॥
शंकर स्वयं केसरीनंदन ।
तेज प्रताप महा
जग-बंदन
॥ ६ ॥
बिद्यावान गुनी अति चातुर ।
राम-काज करिबे को आतुर ॥ ७ ॥
प्रभु-चरित्र सुनिबे को रसिया
।
राम-लखन-सीता-मन-बसिया ॥ ८ ॥
सूक्ष्म रूप धरि सियहिं दिखावा ।
बिकट रूप धरि लंक जरावा ॥ ९ ॥
भीम रूप धरि असुर सँहारे ।
रामचंद्र के काज सँवारे ॥ १० ॥
लाय सँजीवनि लखन
जियाये ।
श्रीरघुबीर हरषि उर लाये ॥ ११ ॥
रघुपति कीन्ही बहुत
बड़ाई ।
तुम मम प्रिय भरतहिं सम भाई ॥ १२ ॥
सहसबदन तुम्हरो जस गावैं ।
अस कहि श्रीपति कंठ लगावैं ॥ १३ ॥
सनकादिक ब्रह्मादि मुनीसा।
नारद सारद सहित अहीसा॥ १४ ॥
जम कुबेर दिगपाल जहाँ ते ।
कबि कोबिद कहि सकैं कहाँ ते ॥ १५ ॥
तुम उपकार सुग्रीवहिं कीन्हा ।
राम मिलाय राज-पद दीन्हा ॥ १६ ॥
तुम्हरो मंत्र बिभीषन माना ।
लंकेश्वर भए सब जग जाना ॥ १७ ॥
जुग सहस्र जोजन पर भानू ।
लील्यो ताहि मधुर फल जानू ॥ १८ ॥
प्रभु-मुद्रिका मेलि
मुख माहीं
।
जलधि लाँघि गये अचरज नाहीं ॥ १९ ॥
दुर्गम काज जगत के जेते ।
सुगम अनुग्रह तुम्हरे तेते ॥ २० ॥
राम-दुआरे तुम रखवारे ।
होत न आज्ञा बिनु पैसारे ॥ २१ ॥
सब सुख लहै तुम्हारी सरना
।
तुम रक्षक काहू को डर ना ॥ २२ ॥
आपन तेज सम्हारो आपे ।
तीनौं लोक हाँक ते काँपे ॥ २३ ॥
भूत पिसाच निकट नहिं आवै ।
महाबीर जब नाम सुनावै ॥ २४ ॥
नासै रोग हरै सब पीरा ।
जपत निरंतर हनुमत
बीरा ॥ २५ ॥
संकट तें हनुमान छुड़ावै ।
मन क्रम बचन ध्यान जो लावै ॥ २६ ॥
सब पर राम राय सिर ताजा।
तिन के काज सकल तुम साजा ॥ २७ ॥
और मनोरथ जो कोइ लावै ।
सोई अमित जीवन फल पावै ॥ २८ ॥
चारों जुग परताप तुम्हारा ।
है परसिद्ध जगत-उजियारा ॥ २९ ॥
साधु संत के तुम रखवारे ।
असुर-निकंदन राम-दुलारे ॥ ३० ॥
अष्ट सिद्धि नव निधि के दाता ।
अस बर दीन्ह जानकी माता ॥ ३१ ॥
राम-रसायन तुम्हरे पासा ।
सादर हो रघुपति के दासा ॥ ३२ ॥
तुम्हरे भजन राम को पावै ।
जनम जनम के दुख बिसरावै ॥ ३३ ॥
अंत-काल रघुबर-पुर जाई ।
जहाँ जन्म हरि-भगत कहाई ॥ ३४ ॥
और देवता चित्त न धरई ।
हनुमत सेइ सर्बसुख करई ॥ ३५ ॥
संकट कटै मिटै सब पीरा ।
जो सुमिरै हनुमत
बलबीरा ॥ ३६ ॥
जय जय जय हनुमान गोसाईं ।
कृपा करहु गुरुदेव की नाईं ॥ ३७ ॥
यह सत बार पाठ कर कोई ।
छूटहिं बंदि महा सुख होई ॥ ३८ ॥
जो यह पढ़ै हनुमान-चलीसा
।
होय सिद्धि साखी
गौरीसा ॥ ३९ ॥
तुलसीदास सदा हरि-चेरा ।
कीजै नाथ हृदय महँ डेरा ॥ ४० ॥
दोहा
पवनतनय संकट-हरन,
मंगल-मूरति-रूप ।
राम लखन सीता सहित,
हृदय बसहु सुर-भूप ॥
सियावर रामचंद्र की जय ।
पवनसुत हनुमान की जय ।
श्री हनुमान चालीसा जप पद्धत एक दिव्य साधना आहे जी भक्त भगवान हनुमानच्या कृपेचा लाभ मिळवण्यासाठी, मानसिक शांती साधण्यासाठी, आणि जीवनातील अडचणींवर मात करण्यासाठी वापरतात. या पद्धतीच्या आधारे, हनुमान चालीसाचा जप व ध्यान करणे शक्य होते. खालील पद्धती सुसंगठितपणे आपल्याला श्री हनुमान चालीसा जप कसा करावा याबद्दल सांगते:
1. स्वच्छता आणि शुद्धता:
शरीर आणि मन स्वच्छ करा: जप करण्यापूर्वी शरीर व मनाची शुद्धता महत्वाची आहे. स्नान करून, पवित्र वस्त्र घालून जपास प्रारंभ करणे उत्तम असते. घरातील किंवा साधनास्थानातील स्वच्छतेला प्राधान्य द्या.
सकारात्मक मनस्थिती: जप करताना मन शांत आणि सकारात्मक असावे लागते. व्यस्तता किंवा चिंता मनात न ठेवता, पूर्ण समर्पण व विश्वासाने साधना करा.
2. स्थान निवडणे:
पवित्र स्थान: हनुमान चालीसा जपासाठी निवडक, शांत आणि पवित्र स्थान निवडा. हे स्थान पूजास्थान किंवा आपल्या घरातील कोपऱ्यात असावे. जिथे आपल्याला ध्यान केंद्रित करता येईल अशी जागा असावी.
आश्रय देणारी वस्त्रं: जपासाठी एक विशेष आसन किंवा वस्त्र वापरावे, ज्यामुळे आपल्याला आरामदायक वाटेल. ही वस्त्र शुद्ध असावी लागते.
3. आराधना आणि तयारी:
आणि पूजाअर्चा: जप सुरु करण्याआधी, हनुमान जीच्या चित्रावर किंवा मूळ समोर दीपक, अगरबत्ती, आणि धूप लावा. हनुमान जीच्या चरणी फुलांची माला अर्पित करा.
ध्यान: हनुमान जीच्या प्रतिमेचे किंवा मूळचे ध्यान करा आणि त्यांच्या दिव्य गुणांचे स्मरण करा. हनुमान जीच्या सर्व शक्तींचा आभास करा.
4. हनुमान चालीसा जप:
जपाची प्रक्रिया: हनुमान चालीसा पूर्णपणे जपा. एकूण 40 श्लोक असलेले हनुमान चालीसा जपल्यावर, मनाच्या शांततेसाठी ते विशेष लाभकारी ठरते. जप करण्याच्या क्रमाने प्रत्येक श्लोक शांतपणे आणि मनःपूर्वक म्हणा.
संख्येची निवड:
- 1 वेळा जप: जप एकदा पूर्ण करणे याचा अर्थ आपण एका दिवशी हनुमान चालीसा एका वेळेला पूर्ण कराल.
- 11 वेळा जप: अधिक प्रभावी असलेले मानले जाते. एका दिवशी 11 वेळा जपल्यास विशेष कृपा आणि आशीर्वाद प्राप्त होईल.
- 108 वेळा जप: अत्यंत प्रभावशाली मानले जाते आणि यासाठी मण्याचे उपयोग केले जाते.
मंत्र जप: हनुमान चालीसाच्या जपात, आपल्या श्वासाच्या तालावर लक्ष द्या आणि प्रत्येक श्लोकाच्या पाठानंतर थोडक्यात ध्यान करा.
5. ध्यान आणि मंत्र जप:
प्रत्येक श्लोकाचं ध्यान: हनुमान चालीसाच्या प्रत्येक श्लोकाच्या नंतर, त्याचं अर्थ समजून घ्या. हनुमान जीच्या गुणांचे, त्यांच्या महात्म्याचे ध्यान करा. प्रत्येक श्लोकाच्या पाठानंतर एक मिनिट ध्यान साधा.
सामर्थ्य आणि प्रभाव: जप करताना आपल्या मनाची एकाग्रता ठेवा. हनुमान चालीसाचे प्रत्येक श्लोक आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवण्यासाठी आणि बल मिळवण्यासाठी मदत करू शकते.
6. आरती आणि समर्पण:
आरती: जपाच्या समाप्तीला हनुमान जीच्या चरणी आरती करा. दीपक किंवा कंदील उचलून, आरती गा आणि मनोभावे प्रार्थना करा.
अर्पण: हनुमान जीच्या चरणी फुलांची माला, नैवेद्य अर्पित करा. त्यांना आभार मानून, त्यांची कृपा प्राप्त करण्याची प्रार्थना करा.
7. आशीर्वाद प्राप्त करणे:
प्रार्थना: जपाच्या समाप्तीला, हनुमान जीच्या चरणी प्रणाम करा आणि त्यांच्याकडून आशीर्वाद मागा. जीवनातील सर्व अडचणी दूर होण्यासाठी प्रार्थना करा.
शांती आणि संतोष: जप झाल्यावर, आपल्या मनातील सर्व चिंता आणि ताण कमी होईल. साधनेच्या प्रभावाने आपल्याला शांती आणि संतोष प्राप्त होईल.
8. ध्यान साधना आणि नियमितता:
नियमित जप: हनुमान चालीसा जप नियमितपणे करा, विशेषतः मंगळवार आणि शनिवारी. नियमितपणे जप केल्याने आपल्याला अधिक आशीर्वाद आणि आत्मिक शांती प्राप्त होईल.
समर्पण: आपल्या साधना आणि वर्तनात सुधारणा करत ज्या आचरणाची वचनबद्धता ठेवा. हनुमान जीच्या उपदेशानुसार जीवनाचा मार्ग पत्करा.
9. स्मरण:
स्मरण ठेवावे: हनुमान चालीसाच्या जपात, त्याचं स्मरण आणि भक्ती ठेवणे महत्वाचे आहे. हनुमान जीच्या गुणांचे वाचन करणे, त्यांच्या आदर्शांचे अनुसरण करणे जीवनातील समृद्धी व सौम्यता आणते.
साक्षात्कार: हनुमान जीच्या कृतज्ञतेच्या भावना मनाशी बांधून ठेवा. त्यांच्या कृपेशी आपल्या जीवनात येणाऱ्या सर्व समस्यांना सामोरे जाऊ शकता.
10. सहजता आणि आदर:
सहजतेने जप: जप करताना सहजता ठेवा, कोणत्याही तणावाशिवाय पूर्ण समर्पणाने करा. हनुमान चालीसा जपाच्या प्रक्रियेत आदर आणि भक्ती महत्वाची आहे.
अभ्यास आणि अनुभव: हनुमान चालीसाच्या जपाच्या अनुभवासह, आपल्याला त्या अनुभवाच्या आधारे जीवनात सुधारणा करण्याची संधी मिळेल.
हनुमान चालीसा जपामुळे आपल्याला आध्यात्मिक उन्नती, मानसिक शांती आणि जीवनातील अडचणींवर मात करण्याची शक्ति मिळू शकते. प्रत्येक जप म्हणजे एक नवीन पायरी आहे, ज्यामुळे आपल्याला देवाच्या अगदी जवळ जाण्याची संधी मिळते.
हनुमान चालीसा जपाच्या समरापनाची पद्धत:
ध्यान आणि प्रार्थना:
- हनुमान चालीसा जप समाप्त केल्यावर, भक्त हनुमान जीच्या चरणी एकाग्रतेने ध्यान करतो. समर्पणाच्या भावनेत प्रार्थना करा.
आरती आणि नैवेद्य:
- जपाच्या समारोपाला हनुमान जीला आरती करा आणि त्यांना नैवेद्य अर्पित करा. आरती करतांना भजन किंवा स्तोत्र गा.
आभार आणि प्रसाद:
- हनुमान जीच्या चरणी आभार मानून, त्यांच्या चरणामृताचे सेवन करा. भगवानच्या प्रसादाचा लाभ घेणे आणि त्यांना कृतज्ञता व्यक्त करणे महत्वाचे आहे.
प्रसादाचे वितरण:
- आपल्याला प्राप्त झालेल्या प्रसादाचे वितरण करा. हे आपल्या कुटुंबीयांमध्ये, मित्रांमध्ये किंवा दीन दुबळ्यांना देणे हे एक शुभ कार्य आहे.
सामान्य वर्तन:
- जपाच्या समाप्तीला, आपले वर्तन सकारात्मक ठेवा. साधना पूर्ण झाल्यावर आपल्या जीवनात सुधारणा आणण्यासाठी प्रयत्न करा.
समरापन म्हणजे साधनेच्या समाप्तीला आत्मिक शांति प्राप्त करण्याची प्रक्रिया. हनुमान चालीसा जपाच्या समारोपात, भक्त भगवान हनुमानच्या आशीर्वादाचे आणि कृपेचे आभार मानतो, आणि आपल्या जीवनात त्या आशीर्वादांचा लाभ मिळवतो.
तर मित्रांनो, हे होते श्री हनुमान चालीसा .
आम्हाला खात्री आहे कि आम्ही आपल्यासाठी उपलब्धकरून दिलेलेश्री हनुमान चालीसा आपल्या नक्की उपयोगी पडेल. आम्हाला खात्री आहे की आपण दिलेली माहिती आपल्याला नक्कीच आवडली असेल. आपल्या जवळच्या व्यक्तीशी ही माहिती अवश्य शेअर करा, जेणेकरून त्यांनाही या महत्त्वपूर्ण माहिती मिळेल. जर तुमच्याकडे अजून काही अशा प्रकारची माहिती असेल तर कृपया येथे कमेंट करा. आम्ही ती माहिती नक्कीच अपडेट करू.
अशाच प्रकारच्या माहिती आणि लेखांसाठी वेळोवेळी www.Marathivichar.online या ब्लॉगला भेट द्या. आपला अनुभव आणि प्रतिक्रिया आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे, त्यामुळे ब्लॉगला आवर्जून भेट द्या आणि आपली प्रतिक्रिया नोंदवा.
